Volgens een recente telling door ING bank telt Nederland zo’n 260.000 familiebedrijven. Dat is ca 70% van het totaal aantal bedrijven, eenmanszaken en corporaties niet meegeteld. Volgens het CBS dragen deze familiebedrijven 53% bij aan het BBP (bruto binnenlands product meet het bedrag van de goederen en diensten die in een land werden geproduceerd door de binnen- en buitenlandse ondernemingen die in dit land zijn gevestigd.) Het aantal ingeschreven eenmanszaken bedraagt ca 800.000.
De familiebedrijven genereren door hun productie en handelsfunctie een enorme bijdrage aan de economie en ze betalen ook nog eens een hoop belasting; het MKB familiebedrijf vormt de kurk van onze economie. Het is dus van enorm belang dat de bedrijfsopvolging goed geregeld is; niet alleen voor de ondernemer maar ook voor de BV Nederland.
Bedrijfsopvolging: Vaak is dat gewoon een familiezaak
Generaties lang lag het voor de hand: de ondernemer werd natuurlijk opgevolgd door een of meer van zijn kinderen; vader, vaak zelfs grootvader had immers zijn werkzame leven aan het bedrijf geweid. Begonnen in het spreekwoordelijke schuurtje achter het huis…. en nu staat er een fabriek waar je u tegen zegt. Een echt familiebedrijf; dat wordt vanuit de familie voortgezet, was het adagium.
Maar… wil zoonlief wel in het familiebedrijf?
De tijden zijn veranderd. De opgroeiende kinderen hebben op jongere leeftijd hun eigen ideeën en idealen die ze verkiezen boven het voortzetten van het familiebedrijf. Soms kan vader-eigenaar zijn eigen stijl van bedrijfsvoering en leiding geven niet loslaten en ziet junior al bedrijfsopvolger in spé een dergelijke samenwerking niet zitten en kiest hij zijn eigen weg.
Komen meerdere kinderen of familieleden in aanmerking voor de bedrijfsopvolging dan kunnen karakter- en competentieverschillen in de familiekring tot conflicten leiden die de overdracht van het bedrijf aan familieleden compliceren. Daarbij dient rekening gehouden te worden met het gelijkheidsbeginsel; in principe hebben de kinderen bij de opvolging in het familiebedrijf gelijke rechten.
4 pijlers bij de overdracht familiebedrijf
- de voortgang van de onderneming
- verkoop bedrijf
- de familiebelangen
- de personeelsbelangen
De waarde van het familiebedrijf
Vader heeft jarenlang keihard voor de onderneming gewerkt. Hij was meer op de zaak dan bij moeder de vrouw. Zij en hij hebben daarom in de eerste plaats recht om voor hun niet geringe inspanningen beloond te worden door het voortzetten van hun leven op een prettige wijze. Daarom hebben ze recht op een redelijke en marktconforme waardering van het bedrijf. Ook bij bedrijfsovername vanuit de familie is dit belangrijk, niet alleen voor de huidige directeur-eigenaar en zijn echtgenote, maar met name ook als er meerdere kinderen zijn; je kunt het niet maken om het te verkopen bedrijf voor een te lage prijs aan Henk over te dragen, waardoor Ingrid uiteindelijk tekort wordt gedaan. Bovendien kijkt de fiscus mee; is de onderneming verkocht tegen een redelijke overnameprijs? En wat te denken van de waarde die het personeel bijdraagt? Blijft dat volledig in tact nu de zaak wordt overgedragen? Zijn er eigenlijk wel goede dossiers opgebouwd, waaruit blijkt wat de individuele bijdrage van elk van de personeelsleden is?
Bedrijfsopvolging: intern of aan derden?
De huidige DGA beseft wel dat hij bij derden een (aanmerkelijk) hogere prijs voor het te verkopen bedrijf uitonderhandeld kan krijgen dan de som die hij aan zijn kinderen zou willen vragen. En.. is junior wel ondernemer in hart en nieren? Overwegingen die genoeg reden zijn om zich op de bedrijvenmarkt te oriënteren en het advies van een bedrijfsovernamespecialist in te winnen. Het bedrijf overdragen aan je zoon of aan een externe overnamekandidaat ? En laat een waardering van het bedrijf maken. De bedrijfswaardering dient uitgevoerd te worden door een ervaren specialist in bedrijfsovernames. Een bedrijfsmakelaar is uw vertrouwenspersoon als het gaat om bedrijfsopvolging; hij is uw “BusinessPartner” tijdens de begeleiding van de bedrijfsoverdracht. Hij loodst u door het proces van uw bedrijf verkopen, van bedrijfswaardering tot de bedrijfsoverdracht bij de notaris.
Optimale bedrijfsoverdracht
Het zal u snel duidelijk worden dat u zelf niet optimaal de verkoop van uw bedrijf kunt realiseren en dat u deskundige begeleiding bij de bedrijfsoverdracht nodig heeft om de zeer aanzienlijke risico’s te vermijden. Daar is uw MKB-bedrijfsadviseur voor. Hij kent het MKB. Hij matcht kopers en verkopers van bedrijven. Uw adviseur begeleidt het gehele proces, van bedrijfswaardering tot de bedrijfsovername, volgens de regels. Hij kan al uw vragen vooraf tackelen, zodat u achteraf niet met (onaangename) verrassingen wordt geconfronteerd. De slagingskans om uw bedrijf succesvol te verkopen met de expertise en het netwerk van een bedrijfsovernameadviseur is aanzienlijk groter.
Uw MKB-overnameadviseur
Al ruimschoots voor het feitelijke verkooptraject ingaat is het aan te raden om een ervaren bedrijfsovernameadviseur in te schakelen. Dit dient iemand te zijn die uw volledig vertrouwen geniet (en verdient) en die het gehele verkoopproces kan sturen. Als MKB specialist treedt hij op als deskundige, klankbord, gespreksleider, coördinator en soms ook als mediator. Tijdens het verkoopproces gaat ú vooral door met ondernemen.
Zo’n adviseur moet uiteraard ook precies weten hoe het personeelsbestand is opgebouwd. Gaat iedereen binnenkort ook met pensioen? Hoe wearen de functionerings en beoordelingsgesprekken? Zijn er kansen op outsourcing? Wat zijn de afspraken met de verschillende medewerkers met betrekking tot opleidingen en carriere mogelijkheden? Als het goed is heeft u dit allemaal geregeld met een toolset zoals personeelsgesprek.nl. Dan weet u immers zeker dat er geen kink in de kabel komt doordat er vragen over uw medewerkers worden gesteld en de antwoorden niet uit het dossier blijken.